Chơi piano theo bản nhạc soạn sẵn, điểm mạnh là các bản nhạc thường được trau chuốt rất tinh tế bởi các nghệ sỹ piano, nên đòi hỏi tính cách người chơi theo bản nhạc cần sự tinh tế, chính xác, tỉ mỉ, cầu toàn. Một điểm yếu của lối chơi piano theo bản nhạc là không phát huy được tính sáng tạo, độ phiêu của người chơi, cũng như việc tìm bản nhạc có sẵn cho các bài hát mình yêu thích không hề dễ dàng.
Nếu bạn là người có nhu cầu bộc lộ cá tính riêng thông qua âm nhạc, tính cách độc lập, phóng khoáng, cởi mở và có tính tự chủ cao, cũng như muốn chơi đàn theo đúng nghĩa là phiêu nhạc, theo cảm nhận, cũng như đề cao sự sáng tạo, thì chơi piano theo cảm âm (play piano by ears) là hình thức chơi piano dành cho bạn.
Có 3 hướng đi để một người có thể chơi piano cảm âm:
>> Hướng đi 1: từ piano solo theo bản nhạc chuyển sang học về hợp âm, các thế bấm tay trái theo quán tính, cảm âm nốt nhạc, cảm âm hợp âm. Để đạt được chơi piano cảm âm theo con đường này, bạn sẽ mất trung bình 3 tháng (cho việc kết hợp solo 2 tay), và 3 tháng tiếp theo cho việc tập luyện cảm âm nốt nhạc và hợp âm
>> Hướng đi 2: từ piano đệm hát (khi chơi piano đệm hát là bạn đã phải làm quen với việc chơi theo hợp âm, các thế bấm tay trái của đệm hát và solo có sự liên quan tương đồng nhau, và tập cảm âm hợp âm), khi chuyển sang piano solo sẽ mất trung bình 2 tháng (hoàn thành piano đệm hát cơ bản), và 2-3 tháng tiếp theo (cho piano cảm âm).
Kết quả của hướng đi 1 và 2: Đạt được kết quả ban đầu của người chơi sau khoảng thời gian trên là cảm âm và chơi được các bài hát mình yêu thích một cách đơn giản, để có thể chơi thật điệu nghệ, với các kĩ thuật chạy ngón, thì sẽ cần thêm thời gian để học về các kĩ thuật chạy ngón và phiêu nốt (để thành thạo các kĩ thuật này phải mất ít nhất là 1 – 2 năm). Đây là 2 hướng đi phù hợp với người bắt đầu học piano muộn (từ 22 tuổi trở đi) với nhu cầu chơi piano giải trí, với sự linh động và đề cao tính sáng tạo, chủ động của người chơi, nên 2 hướng đi này sẽ phù hợp với người có tính cách cởi mở, phóng khoáng, hiện đại.
>> Hướng đi 3: theo phương pháp học piano truyền thống và theo hướng đào tạo để chơi có kĩ thuật chuyên nghiệp và bải bản từ trước tới nay: học nhạc lý và luyện ngón (1-5 tháng đầu), đọc và chơi theo bản nhạc 2 tay (6 tháng – 2 năm), mỗi bài mà người chơi sẽ được xem như là một bài piano để đời (vì có khi một bài nhạc chơi trong vòng 3 tháng mới hoàn thành), sau đó vẫn còn phải phụ thuộc vào lối chơi theo bản nhạc, và tuỳ theo khả năng của mỗi người, mà có người sẽ tự cảm nhận để chơi được cảm âm, có người vẫn không thể chơi được, mà nếu muốn chuyển sang học piano đệm hát hay piano cảm âm sẽ phải học như một người mới, vì không có quá nhiều sự liên quan giữa phương pháp chơi piano đệm hát và piano cảm âm với piano cổ điển. Tuy nhiên ở người từ chơi piano theo phương pháp truyền thống, cổ điển có một số điểm mạnh nhất định: có kỹ thuật tay tốt, căn bản vững, có thể học được các kĩ thuật khó khi chơi solo ngay từ đầu, bản thân người chơi piano cổ điển có thể chơi được các bản nhạc phức tạp và đòi hỏi tốc độ đi ngón nhanh. Phương pháp học này phù hợp với trẻ em hơn người lớn (hoặc người lớn có tính cách cầu kì và muốn thể hiện kĩ thuật bài bản khi chơi đàn) vì trẻ em có nhiều thời gian để học và luyện tập; còn đối với người lớn thì sẽ còn công việc, gia đình chi phối nên không thể đầu tư cho học và tập piano liên tục trong 1 – 2 năm.
Đối với người đã chơi nhạc cụ khác như guitar, organ thì nên đi từ hướng 1 và hướng 2, người từng học/chơi nhạc cụ khác có lợi thế hơn một người mới tiếp xúc lần đầu với nhạc ở chỗ: đã có khả năng đọc được bản nhạc một cách đơn giản, cảm nhận được nhịp và trường độ.
Bội Ngọc